Co to jest dysocjacja?
Dysocjacja to rozłączenie między wspomnieniami, uczuciami, zachowaniami, postrzeganiem i/lub poczuciem siebie. To rozłączenie jest automatyczne i całkowicie poza kontrolą danej osoby. Często opisuje się to jako doświadczenie „poza ciałem”.
Dysocjacja istnieje w szerokim spektrum, od łagodnych codziennych doświadczeń po zaburzenia, które zakłócają codzienne funkcjonowanie. Prawie każdy od czasu do czasu doświadcza łagodnej dysocjacji. W rzeczywistości marzenia są najlepszym i powszechnym przykładem łagodnej dysocjacji.
Jednak długie lub uporczywe epizody dysocjacyjne mogą być objawem większego problemu ze zdrowiem psychicznym, takiego jak zaburzenie dysocjacyjne
Objawy
Istnieje pięć podstawowych objawów dysocjacji:
- Amnezja: Często opisywane jako „luki” w pamięci, które mogą wahać się od minut do lat
- Depersonalizacja: Uczucie odłączenia od ciała lub myśli
- Derealizacja: Uczucie odłączenia od otaczającego Cię świata
- Zmiana tożsamości: Poczucie bycia wyraźnie innym od innej części siebie
- Pomieszanie tożsamości: Poczucie zakłopotania, kim naprawdę jesteś really
U niektórych osób objawy te mogą trwać dni lub tygodnie. Jeśli masz zaburzenie dysocjacyjne, możesz doświadczać tych objawów przez miesiące, a nawet lata.
Możesz mieć objawy dysocjacji bez zaburzenia dysocjacyjnego. Możesz również mieć objawy dysocjacji jako część innej choroby psychicznej, takiej jak lęk.
Rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych
Niektórzy ludzie doświadczają długotrwałych lub powtarzających się napadów rozłączenia. Kiedy tak się dzieje, może to sygnalizować zaburzenie dysocjacyjne. Aktualny „Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych” (DSM-5) identyfikuje trzy rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych:
- Zaburzenie depersonalizacji-derealizacji: To zaburzenie dysocjacyjne charakteryzuje się uporczywymi lub nawracającymi epizodami depersonalizacji, derealizacji lub obu. Często opisuje się to jako uczucie, jakbyś obserwował siebie jako postać w filmie.
- Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID): Dawniej znane jako „zaburzenie osobowości mnogiej”, DID jest kontrowersyjnym zaburzeniem charakteryzującym się fragmentacją osoby na co najmniej dwie odrębne tożsamości lub stany osobowości.
- Amnezja dysocjacyjna: Stan charakteryzujący się retrospektywnie zgłaszanymi lukami w pamięci. Luki te wiążą się z niemożnością przypomnienia sobie danych osobowych, zwykle związanych z traumatycznym przeżyciem.
Inne powiązane warunki
Dysocjacja jest czymś więcej niż tylko objawem zaburzeń dysocjacyjnych. W rzeczywistości dysocjacja może towarzyszyć niemal każdemu schorzeniu psychiatrycznemu, a niektóre z najczęstszych to:
- Niepokój
- Zaburzenie osobowości z pogranicza: zaburzenie typu borderline
- Depresja
- Padaczka
- Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD)
- Zespół stresu pourazowego (PTSD)
- Schizofrenia
Przyczyny
Dokładna przyczyna dysocjacji jest niejasna, ale często jest to bezpośrednia reakcja na poważny uraz. Należy jednak zauważyć, że nie każdy, kto doświadcza tych traum, oddzieli się.
Większość badaczy postrzega dysocjację jako reakcję ochronną po traumie. Pozwala ona ludziom funkcjonować i prowadzić codzienne życie poprzez blokowanie emocji i wspomnień związanych z traumą, które w przeciwnym razie mogłyby być przytłaczające.
Związek między używaniem substancji a dysocjacją
Niektóre substancje, takie jak alkohol i konopie indyjskie, mogą wywoływać przejściowe epizody dysocjacji. Zwykle te objawy dysocjacji wywołane przez substancję pojawiają się, gdy lek jest aktywny, i zanikają po ustaniu. Ich efekty zwykle zaczynają się w ciągu 20 minut po spożyciu i mogą trwać nawet 12 godzin.
Leki dysocjacyjne, takie jak DXM (dekstrometorfan), ketamina i PCP (fencyklidyna), mogą również wywoływać epizody dysocjacyjne. Ale zgodnie z DSM-5 objawy wywoływane przez te substancje nie spełniają kryteriów diagnozy zaburzenia.
Leczenie
Podstawowe leczenie dysocjacji obejmuje psychoterapię. Istnieje wiele różnych rodzajów psychoterapii stosowanych w leczeniu dysocjacji, w tym:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Zaprojektowany, aby pomóc ludziom identyfikować i zmieniać negatywne myśli i zachowania.
- Dialektyczna terapia behawioralna (DBT): Pomaga ludziom nauczyć się umiejętności lepszego radzenia sobie z emocjami i powstrzymywania szkodliwych zachowań.
- Reprocesowanie odczulania na ruch gałek ocznych (EMDR): Wykorzystuje strategie CBT wraz z ćwiczeniami wizualnymi, aby pomóc Ci poradzić sobie z przeszłą traumą i retrospekcjami.
W trakcie terapii odkrywasz początkowe doświadczenie, które spowodowało objawy dysocjacji. Z pomocą swojego terapeuty bezpiecznie skonfrontujesz się z tym doświadczeniem, aby móc je ominąć.
Słowo od Verywell
Dysocjacja jest powszechną reakcją na traumę i składową wielu zaburzeń psychicznych. Niezależnie od przyczyny ważne jest, aby wiedzieć, że nie jesteś sam. Jeśli obawiasz się, że doświadczasz objawów dysocjacji, porozmawiaj z lekarzem lub kimś, komu ufasz.
