Ritalin jest powszechnie przepisywany zarówno dzieciom, jak i dorosłym z ADHD, ale może również powodować nadużycia - błagając o pytanie: "Czy Ritalin uzależnia?" Niestety odpowiedź nie jest prosta. Dlatego.
Jak działa Ritalin
Ritalin, znany również jako metylofenidat, jest lekiem pobudzającym, powszechnie stosowanym w leczeniu problemów z uwagą zarówno u dorosłych, jak iu dzieci, z których wielu pozytywnie opisało działanie leku. Działa głównie poprzez zwiększenie neuroprzekaźników noradrenaliny i dopaminy w mózgu. Dopamina kojarzy się między innymi z przyjemnością, ruchem i uwagą.
Przyjmowany w większych dawkach niż zalecany, Ritalin wywołuje euforię, zwiększając możliwość uzależnienia u niektórych osób. Adderall, amfetamina, jest również często przepisywana na ADHD i działa podobnie do Ritalinu.
Leki pobudzające są zwykle nadużywane w celu zwiększenia wydajności poprzez przyspieszenie przetwarzania umysłowego i reakcji fizycznych, doświadczanie euforii lub tłumienie apetytu. Mogą przemawiać do osób z zaburzeniami odżywiania, uzależnieniami od jedzenia lub problemami z otyłością, ze względu na działanie hamujące apetyt i uwalniające energię. Nastolatkowie twierdzą, że poprawia to ich wyniki w nauce, a niektórzy rodzice nawet to tolerują. Ludzie, którzy biorą narkotyki z tych powodów, mogą mieć wrażliwość emocjonalną, która może potencjalnie przyczynić się do uzależnienia.
Znaczenie przestrzegania zalecanego użytkowania
Ritalin przyjmowany zgodnie z zalecaną dawką nie jest ogólnie uważany za uzależniający. Ponieważ nie ma ustalonej dawki Ritalinu, a dawka zwykle zaczyna się od niskiego poziomu i jest zwiększana do czasu opanowania objawów ADHD, rozpowszechnienie uzależnienia od Ritalinu nie jest znane. Ankieta przeprowadzona wśród 12-klasistów wykazała jednak, że ponad 3% przyznało się do przyjmowania Ritalinu bez recepty w ciągu ostatniego roku. Niektóre obawy obejmują:
- Ritalin może być lekiem przejściowym dla niektórych osób, które zażywają inne leki.
- Przyjmowanie Ritalinu może również stworzyć u niektórych uczniów wczesne doświadczenia związane z handlem narkotykami.
- A jeśli lek jest przyjmowany w większych dawkach lub drogami, które nasilają efekty – jak np. wciąganie przez nos lub wstrzykiwanie – zwiększa się ryzyko uzależnienia.
Jeśli Ty lub Twoja bliska osoba zmagacie się z używaniem substancji lub uzależnieniem, skontaktuj się z Krajową Infolinią ds. Nadużywania Substancji i Zdrowia Psychicznego (SAMHSA) pod adresem 1-800-662-4357 aby uzyskać informacje na temat placówek wsparcia i leczenia w Twojej okolicy.
Więcej informacji na temat zdrowia psychicznego można znaleźć w naszej krajowej bazie danych infolinii.
Skutki uboczne Ritalin
Chociaż Ritalin jest ogólnie uważany za bezpieczny, istnieje kilka nieprzyjemnych skutków ubocznych, a także potencjalne długoterminowe skutki medyczne. Należą do nich:
- Ból brzucha i inne objawy żołądkowo-jelitowe
- Sercowo-naczyniowe skutki uboczne (tachykardia i kołatanie serca)
- Zmniejszony apetyt
- Bół głowy
- Wzrost ciśnienia krwi
- Bezsenność
- Nerwowość
Niektórzy krytycy obecnego podejścia farmakologicznego do leczenia ADHD argumentowali, że ryzyko skutków ubocznych jest niedopuszczalne, a recepty na Ritalin, Adderall i inne leki są nieodpowiednie dla dzieci, szczególnie w sposób powszechny, w jaki są przepisywane w USA – gdy docelowe zachowanie może często po prostu odzwierciedlać brak odpowiedniego ujścia energii z dzieciństwa, a nie patologię.
Opcje leczenia ADHD
Chociaż leki są zazwyczaj pierwszą linią leczenia oferowaną w celu kontrolowania objawów ADHD, Ritalin i inne leki nie są jedynymi skutecznymi metodami leczenia ADHD. Różne grupy medyczne mają nieco różne zalecenia. Na przykład w Wielkiej Brytanii wytyczne National Institute of Clinical Excellence (NICE) zalecają podawanie leków tylko wtedy, gdy modyfikacje środowiskowe i psychoterapeutyczne okazały się nieskuteczne.
- Używki można również rozważyć w mniej poważnych przypadkach dla tych, którzy nie reagują na podejścia psychoterapeutyczne.
- Nielekowe terapie ADHD obejmują szereg interwencji społecznych, psychologicznych i behawioralnych. Większość z tych interwencji dotyczy bezpośredniej pracy z dzieckiem, ale niektóre angażują rodziców, opiekunów i nauczycieli.
- Interwencje żywieniowe mogą być również pomocne, gdy określone pokarmy nasilają nadpobudliwość. Na przykład w kilku badaniach wykazano, że neuroterapia jest skuteczną, długoterminową, wolną od leków opcją w przypadku zaburzeń uwagi w niektórych przypadkach.
Rodzice często są zdezorientowani stosowaniem stymulantów w celu uspokojenia dziecka z ADHD. Dokładny mechanizm tego jest złożony, ale stymulanty poprawiają uwagę i funkcjonowanie kory czołowej w mózgu, umożliwiając lepszą regulację zachowań i impulsywność.
