Uwaga dotyczy nie tylko rzeczy, na których się skupiamy – dotyczy ona również wszystkich rzeczy, które udaje nam się wyeliminować. Wiemy, że uwaga jest zarówno selektywna, jak i ograniczona pod względem pojemności, ale jak dokładnie odfiltrować niepotrzebne informacje i skierować uwagę naszej uwagi na rzeczy, które rzeczywiście mają znaczenie?
Wiele teorii uwagi koncentruje się na tym, jak skupiamy naszą uwagę, ale nie wyjaśnia dokładnie, w jaki sposób udaje nam się zignorować wszystkie bodźce wokół nas rywalizujące o zasoby uwagi. Kilka ostatnich badań skupiło się na neuronauce stojącej za tym procesem, rzucając nieco światła na możliwe procesy, które wpływają na to, jak tłumimy rozpraszacze.
Uwaga na poziomie neuronowym
Jedno z badań przeprowadzonych w 2013 roku przez naukowców z Newcastle University sugeruje, że sposób, w jaki neurony reagują na bodźce zewnętrzne, wpływa na zdolności percepcyjne.
Główny autor Alex Thiele wyjaśnił:
„Kiedy komunikujesz się z innymi, możesz być lepiej słyszany, mówiąc głośniej lub wyraźniej. Wydaje się, że neurony robią podobne rzeczy, gdy zwracamy na to uwagę. Bardziej intensywnie wysyłają wiadomość do swoich partnerów, co można porównać do głośniejszego mówienia. Ale co ważniejsze, zwiększają również wierność swojego przekazu, co można porównać do wyraźniejszego mówienia”.
Synchronizowanie regionów mózgu
Naukowcy z Washington University School of Medicine w St. Louis odkryli, że mózg wydaje się być zdolny do synchronizowania aktywności w różnych obszarach mózgu, pozwalając człowiekowi skoncentrować się na zadaniu. Naukowcy porównują ten proces do używania obszarów mózgu typu walkie-talkie w zasadzie „dostrajają się do tej samej częstotliwości”, aby stworzyć wyraźną linię komunikacji.
„Uważamy, że mózg nie tylko zwraca uwagę na regiony, które ułatwiają uwagę, ale także upewnia się, że te regiony mają otwarte linie do dzwonienia do siebie” – wyjaśniła badaczka Amy Daitch.
Badanie obejmowało bezpośrednie skanowanie niektórych obszarów mózgu u pacjentów z padaczką podczas oglądania celów wizualnych. Uczestnicy zostali poproszeni o wykrycie celów na ekranie bez poruszania oczami, a następnie naciśnięcie przycisku, aby wskazać, że widzieli cel.
Naukowcy odkryli, że gdy uczestnicy kierowali swoją uwagę na cel, pewne obszary mózgu ważne dla uwagi dostosowywały swoje cykle pobudliwości, tak aby cykle pasowały do siebie. Obszary niezwiązane z uwagą nie wykazywały takich zmian w pobudliwości.
Autorzy zasugerowali, że gdy obszary mózgu zaangażowane w wykrywanie bodźców są na wysokim poziomie pobudliwości, ludzie są znacznie bardziej skłonni do zauważenia bodźca. Odwrotnie, gdy poziomy pobudliwości w tych obszarach są niskie, prawdopodobieństwo wykrycia sygnału jest znacznie niższe.
Mózgowy system przeciwdziałający rozpraszaniu
Inne niedawne badanie sugeruje, że mózg faktycznie aktywnie tłumi pewne sygnały, aby zapobiec rozpraszaniu. Naukowcy uważają, że nasza zdolność do skupienia się na obiekcie tylko w części równania uwagi.
„Nasze wyniki wyraźnie pokazują, że to tylko jedna część równania, a aktywne tłumienie nieistotnych obiektów jest kolejną ważną częścią” – wyjaśnił główny autor John Gaspar.
Autorzy sugerują również, że odkrycie tego systemu antydystrakcyjnego może mieć ważne implikacje dla zaburzeń psychicznych związanych z uwagą, w tym ADHD.
Zamiast próbować mocniej się koncentrować, osoby doświadczające problemów z uwagą mogą zamiast tego odnieść korzyści z tłumienia rozproszeń.
Dlaczego te procesy są ważne?
Dlaczego tak ważne jest zrozumienie procesów stojących za uwagą? Ponieważ żyjemy w świecie rozproszenia. W każdej chwili tysiące rzeczy mogą konkurować o naszą uwagę i naszą zdolność do odfiltrowania ezoteryki i skupienia się na tym, co naprawdę ważne, jest ważne – tak ważne, że czasami może oznaczać różnicę między życiem a śmiercią.
Kiedy prowadzisz samochód w dużym natężeniu ruchu, Twoja zdolność skoncentrowania się na drodze i innych kierowcach bez rozpraszania uwagi (radio, telefon komórkowy, rozmowa pasażera w samochodzie) może oznaczać różnicę między bezpiecznym dotarciem do celu lub w wypadku drogowym.
Jak wyjaśnia John McDonald z badań, „Rozproszenie uwagi jest główną przyczyną urazów i śmierci podczas prowadzenia pojazdów i w innych środowiskach o wysokiej stawce. Istnieją indywidualne różnice w zdolności radzenia sobie z rozproszeniem uwagi. Nowe produkty elektroniczne są zaprojektowane tak, aby przyciągać uwagę. wysiłku, a czasami wydaje się, że ludzie nie potrafią tego zrobić”.
Nowe badania nad sposobem, w jaki mózg radzi sobie z rozpraszaniem uwagi i skupiają uwagę, oferują wgląd w sposób działania tego procesu i dają naukowcom i lekarzom nowe sposoby radzenia sobie z problemami uwagi.