Skoptofobia, znana również jako skopofobia, to strach przed gapieniem się. Różni się w zależności od osoby. Niektórzy ludzie boją się tylko wtedy, gdy nieznajomy patrzy przez dłuższy czas, podczas gdy inni boją się nawet przelotnego kontaktu wzrokowego z przyjacielem. Skoptofobia jest często, choć nie zawsze, związana z innymi fobiami społecznymi. Nieleczony strach może się z czasem nasilać.
Skoptofobia i powiązane zaburzenia
Skoptofobia to specyficzna fobia, ale może być związana z fobią społeczną. Większość osób z tym lękiem cierpi również na inne powiązane objawy fobii społecznej, takie jak trema lub lęk przed wystąpieniami publicznymi.
Niektóre osoby z pewnymi schorzeniami rozwijają skoptofobię, ponieważ czują, że patrzenie na nie może wywołać epizod, lub ponieważ obawiają się, że epizod spowoduje, że ludzie będą się gapić. Padaczka, zespół Tourette'a i niektóre zaburzenia ruchowe należą do stanów, które mogą zwiększać ryzyko skoptofobii. Osoby ze zniekształcającymi chorobami lub urazami mogą również być bardziej podatne na rozwój tej fobii.
Pamiętaj, że uzasadnione obawy nigdy nie są diagnozowane jako fobie. Jednak dla niektórych osób strach jest nieproporcjonalny do ryzyka.
Jeśli cierpisz z powodu strachu przed byciem gapionym z powodu schorzenia, ważne jest, aby specjalista od zdrowia psychicznego wspólnie z lekarzem ustalił, czy w danym stanie Twój lęk jest nadmierny i ma niepotrzebnie negatywny wpływ na twoje życie.
Objawy
Jeśli masz skoptofobię, możesz zrobić wszystko, aby uniknąć sytuacji, które stawiają Cię w centrum uwagi. Niektórzy boją się tylko sytuacji w dużych grupach, inni obawiają się krótkich transakcji, takich jak kasa w sklepie spożywczym. Niektórzy boją się nawet tak przypadkowego kontaktu, jak wymiana uprzejmości z kimś idącym ulicą.
Konfrontując się z przerażającą sytuacją, możesz obficie się zarumienić. Jak na ironię, wiele osób ze skoptofobią cierpi również na erytrofobię, czyli strach przed rumieńcem, co sprawia, że ten objaw jest szczególnie uciążliwy. Możesz również zacząć się pocić, trząść, odczuwać kołatanie serca lub płytki oddech i nie możesz zebrać myśli. Możesz odczuwać silną potrzebę ucieczki z sytuacji.
Niektóre osoby ze skoptofobią zaczynają ograniczać swoje codzienne czynności, aby uniknąć reakcji paniki. Możesz odmówić wyjścia samemu lub goszczenia w domu ludzi, których nie znasz.
Z biegiem czasu nieleczona skoptofobia czasami się pogarsza. W końcu możesz poczuć się niekomfortowo nawet w towarzystwie zaufanych przyjaciół lub krewnych.
Przyczyny
Skoptofobię często, choć nie zawsze, można przypisać traumatycznym wydarzeniom. Ci, którzy byli zastraszani lub wyśmiewani, mogą być bardziej narażeni na tę fobię.
Wielu nastolatków przechodzi fazę skrajnej samoświadomości, która może obejmować obawy związane z byciem oglądanym. Na ogół jednak te uczucia z czasem ustępują. Jeśli jednak strach utrzymuje się lub nasila, może być zdiagnozowany jako skoptofobia.
Zabiegi
Podobnie jak wszystkie fobie, strach przed gapieniem się dobrze reaguje na różne opcje terapii. Twój terapeuta będzie pracował z Tobą, aby opracować plan leczenia, który zajmie się skoptofobią, a także współwystępującymi zaburzeniami.
Skoptofobia może ograniczać życie, stopniowo zmuszając cierpiących do ograniczenia codziennych czynności. Przy odpowiednim leczeniu i wytrwałości można to przezwyciężyć. Korzyści z leczenia są warte czasu i energii potrzebnej do skutecznego zwalczania tej fobii.