Katatonia jest zaburzeniem psychomotorycznym, ponieważ obejmuje objawy psychiczne i fizyczne lub ruchowe. Może charakteryzować się wyraźnym spadkiem, wzrostem lub specyficzną aktywnością motoryczną. Umysłowo jego ekspresja może wahać się od braku reakcji po pobudzenie
Zachowanie katatoniczne może być przerażające dla osób z chorobą afektywną dwubiegunową. Dla osób będących świadkami epizodu ważne jest, aby zrozumieć, czym jest katatonia i jak reagować na objawy katatonii.
Diagnoza i rozpowszechnienie
Cechy katatoniczne występują najczęściej w schizofrenii, zaburzeniu schizoafektywnym i podobnych stanach, ale mogą występować w zaburzeniach ze spektrum afektywnego dwubiegunowego i zaburzeniu depresyjnym. W niektórych przypadkach katatonia może być również skrajnym skutkiem ubocznym leku lub objawem innego stanu chorobowego.
Badania pokazują, że ponad 50% osób, które doświadczają epizodów katatonicznych, ma chorobę afektywną dwubiegunową, a około 28% osób dwubiegunowych doświadczających katatonii miało jednocześnie stany mieszanej depresji i manii.
Z tego powodu naukowcy uważają, że od 20% do 30% pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową doświadczy katatonii podczas choroby.
Skale oceny zachowania służą do diagnozowania stanu. Należą do nich: skala oceny Bräuniga-Katatonii, narzędzie do badań przesiewowych katatonii Busha-Francisa, skala oceny katatonii Busha-Francisa, skala Rogersa, skala Northroffa i skala oceny katatonii. Dodatkowo pacjenci poddawani badaniom przesiewowym w kierunku katatonii mogą zostać zapytani o historię choroby rodzinnej, zbadane funkcje życiowe i poddani badaniu neurologicznemu.
Benzodiazepiny, które są często stosowane w leczeniu katatonii, mogą być również pomocne w potwierdzeniu diagnozy klinicznej. Jednak ta metoda nie jest całkowicie niezawodna, ponieważ niektóre osoby są odporne na benzodiazepiny
Rodzaje
Katatonia objawia się w dwóch postaciach: podekscytowanego majaczenia i odrętwienia nacechowanego zachowaniem niereagującym, które sprawia, że jednostka jest wyciszona, nieruchoma i reaguje jedynie na ból lub bodźce wzrokowe.
Objawy
Oto możliwe objawy katatonii:
- Otępienie, które wiąże się z brakiem reakcji na bodźce zewnętrzne – np. brak reakcji na rozmowę lub szturchanie.
- Katalepsja, która polega na sztywności mięśni, dzięki której kończyny pozostają w dowolnej pozycji.
- Nadmierna aktywność ruchowa bez celu.
- Skrajny negatywizm lub opór wobec ruchu lub instrukcji.
- Mutyzm, który polega na niezdolności lub niechęci do mówienia
- Niewłaściwe postawy i grymasy.
- Echolalia, czyli papuga powtórzenie słowa lub frazy właśnie wypowiedzianej przez inną osobę.
- Echopraxia, która jest powtarzalnym naśladowaniem ruchów innej osoby.
Powikłania Katatonii
Nieleczona ciężka katatonia może być śmiertelna. Niektóre z komplikacji mogą być:
- Zakrzepy
- Wyczerpanie
- Niedożywienie
- Rozpad mięśni
- Samookaleczenie
Leczenie
Nie ma lekarstwa na katatonię, jednak do leczenia objawów katatonii można zastosować leki i leczenie elektrowstrząsowe (ECT). Leki takie jak benzodiazepiny, środki zwiotczające mięśnie, antydepresanty i neuroleptyki były stosowane w leczeniu objawów katatonicznych.
ECT może być pomocne dla osób opornych na benzodiazepiny. Wykazano również, że ECT jest skuteczny w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej z katatonią.
Opisy przypadków sugerują również, że amantadyna może być pomocna w leczeniu katatonii. Potrzebne są dalsze badania, aby zbadać zastosowanie tego leku w leczeniu objawów choroby.
Osoby z objawami katatonicznymi mogą być również przyjmowane na obserwację i leczenie szpitalne psychiatryczne, medyczne lub neurologiczne. Można zalecić regularne wizyty kontrolne, aby wyprzedzić epizody katatoniczne lub upewnić się, że ponowne przyjęcie do szpitala nie jest uzasadnione dla pacjenta.
W ciężkich przypadkach pacjenci z katatonią mogą być umieszczani na oddziale intensywnej terapii (OIOM). OIOM może być sugerowany jako restrykcyjne środowisko, w którym można zapewnić żywienie dożylne, a także chroniące pacjenta przed samookaleczeniami i innymi przed możliwą przemocą fizyczną podczas epizodu katatonicznego.
Jeśli cierpisz na chorobę afektywną dwubiegunową, poinformuj swoich bliskich przyjaciół i bliskich o tym, jak katatonia może na Ciebie wpłynąć.
