Późna dyskineza (TD) to zaburzenie ruchowe charakteryzujące się niekontrolowanymi ruchami twarzy, takimi jak powtarzające się ruchy języka, ruchy żucia lub ssania oraz mimowolne robienie min. Może również obejmować ruchy kończyn lub tułowia. TD jest spowodowane długotrwałym stosowaniem leków neuroleptycznych, a także innych leków, które zwiększają wrażliwość mózgu na neuroprzekaźnik dopaminy.
Objawy
Późna dyskineza powoduje powtarzające się, mimowolne i bezcelowe ruchy i tiki. Te ruchy często występują na twarzy i mogą obejmować:
- Ruchy żucia lub ssania
- Grymasy (robienie min)
- Mlaskanie
- Marszczenie lub ściąganie ust
- Szybkie mruganie oczami
- Występ języka
- Ruchy języka przypominające robaki
Osoby z późną dyskinezą mogą również odczuwać niekontrolowane ruchy ramion, nóg i tułowia, w tym stukanie palcami, kołysanie biodrem i niekontrolowane ruchy palców, które wyglądają tak, jakby osoba grała na niewidzialnej gitarze lub pianinie.
Przyczyny
Późne dyskinezy są bardzo poważnym skutkiem ubocznym leków przeciwpsychotycznych, głównie ze względu na stosowanie typowych leków przeciwpsychotycznych. Chociaż jest to mniej prawdopodobne, nowsze i nietypowe leki przeciwpsychotyczne mogą również powodować zaburzenie
Jedna z teorii na temat przyczyny późnej dyskinezy (TD) mówi, że z biegiem czasu blokowanie receptorów dopaminy na komórkach nerwowych może powodować kompensację mózgu poprzez tworzenie większej liczby receptorów dopaminy i zwiększanie ich wrażliwości, co może prowadzić do późnej dyskinezy.
Większość przypadków TD jest spowodowana stosowaniem leków przeciwpsychotycznych (neuroleptyków), jednak z rozwojem TD związane są inne kategorie leków, takie jak niektóre leki przeciw nudnościom i inne leki psychiatryczne.
Czynniki ryzyka
Każdy, kto przyjmował leki neuroleptyczne przez dłuższy czas, może rozwinąć późną dyskinezę, ale niektóre osoby są bardziej narażone, w tym:
- Starsi ludzie
- Osoby z cukrzycą
- Osoby z zaburzeniami nastroju
- Osoby z innymi schorzeniami neurologicznymi
- Kobiety
Diagnoza
Późna dyskineza może być trudna do zdiagnozowania. Objawy nie pojawiają się, dopóki lek nie jest przyjmowany przez miesiące lub lata i mogą pojawić się po raz pierwszy po zaprzestaniu leczenia. Twój lekarz może wykonać dodatkowe badania, w tym badania krwi i skany mózgu, aby wykluczyć inne przyczyny.
Jeśli pacjent przyjmuje neuroleptyki, lekarz powinien co roku badać dyskinezy późne. Standardowe badanie fizykalne wykorzystuje Skalę Abnormal Involuntary Movement Scale (AIMS) w celu wykrycia i oceny nieprawidłowych ruchów.
Objawy późnej dyskinezy są podobne do następujących stanów
Choroba Huntingtona
Choroba Huntingtona jest dziedziczną chorobą neurologiczną charakteryzującą się mimowolnymi ruchami, utratą kontroli motorycznej, zmianami w chodzie, utratą pamięci i demencją. Znana również jako pląsawica Huntingtona, objawy zwykle pojawiają się po raz pierwszy między 30 a 50 rokiem życia. W przeciwieństwie do późnych dyskinez, choroba Huntingtona postępuje i poważnie osłabia tych, którzy ją mają w okresie od 10 do 20 lat.
Porażenie mózgowe
Porażenie mózgowe jest spowodowane uszkodzeniem mózgu we wczesnym okresie rozwoju i charakteryzuje się zaburzoną kontrolą mięśni lub deficytami koordynacji i czucia. Osoby z porażeniem mózgowym mogą mieć ruchy twarzy przypominające późną dyskinezę.
Zespół Tourette'a
Zespół Tourette'a to neurologiczne zaburzenie ruchu, które zaczyna się w dzieciństwie w wieku od 2 do 16 lat i charakteryzuje się mimowolnymi ruchami mięśni zwanymi „tikami” i niekontrolowanymi dźwiękami wokalnymi.
Osobom z Tourette'em często przepisuje się leki neuroleptyczne, takie jak haloperidol i pimozyd, więc ustalenie, czy ruchy są spowodowane lekiem, czy stanem, który lek ma leczyć, może być trudne.
Leczenie
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie późną dyskinezę, zmniejszenie dawki lub odstawienie leku powodującego chorobę może rozwiązać Twoje problemy. Jednak takie podejście może również spowodować pogorszenie objawów.
Jeśli objawy się pogorszą, mogą w końcu ustąpić lub mogą trwać w nieskończoność. Aby uzyskać najlepszy wynik, ważne jest, aby jak najwcześniej zostać zdiagnozowane i omówić leczenie.
Dyskineza Lekarz Dyskusja Przewodnik
Pobierz nasz przewodnik do druku na następną wizytę u lekarza, który pomoże Ci zadać właściwe pytania.
ściągnij PDFWyślij e-mail do przewodnika
Wyślij do siebie lub bliskiej osoby.
Zapisz sięTen przewodnik po dyskusji dla lekarzy został wysłany na adres ((form.email)).
Wystąpił błąd. Proszę spróbuj ponownie.
Leki
W celu kontrolowania objawów późnej dyskinezy stosowano wiele leków, w tym:
- Austedo (deutetrabenazyna): Zatwierdzony przez FDA do leczenia pląsawicy związanej z chorobą Huntingtona, Austedo może łagodzić objawy. Badanie kliniczne opublikowane w Neurologia w 2017 r. stwierdzono, że Austedo znacząco obniżył wyniki AIMS u pacjentów z dyskinezą w porównaniu z placebo
- Botox (toksyna botulinowa): Botox może być używany do zamrażania mięśni twarzy w celu zmniejszenia ruchów i złagodzenia bólu, znaleziono małe badanie.
- Klozaryl (klozapina): Chociaż ten lek należy do kategorii środków, które mogą powodować późną dyskinezę, może również pomóc w jego leczeniu. Według metaanalizy z 2018 roku opublikowanej w Dziennik Psychiatrii Klinicznejwykazano, że zmiana dotychczasowego leku na produkt leczniczy Clozaril zmniejsza i łagodzi objawy późne
- Ingrezza (walbenazyna): Jedyny lek zatwierdzony wyłącznie do leczenia późnych dyskinez, Ingrezza okazał się łagodzić objawy późnej dyskinezy w porównaniu z placebo. Badanie z 2017 r. opublikowane w American Journal of Psychiatry okazało się, że leczenie preparatem Ingrezza znacząco obniżyło wyniki AIMS.
- Klonopin (klonazepam): Benzodiazepiny, takie jak Klonopin, mogą być przepisywane w leczeniu późnych dyskinez. Według analizy z 2018 roku opublikowanej w in Baza danych przeglądów systematycznych Cochrane, istnieją ograniczone badania potwierdzające, że jest to skuteczna strategia leczenia. Ponadto, Klonopin może wykształcać nawyki i należy go stosować ostrożnie.
Inne zabiegi
W przypadku osób z ciężkimi objawami można również wypróbować głęboką stymulację mózgu. Częściej stosowana w chorobie Parkinsona, głęboka stymulacja mózgu polega na wszczepieniu elektrod w określone obszary mózgu w celu wytworzenia stymulacji elektrycznej, która reguluje nieprawidłowe impulsy.
Naukowcy badają nowe sposoby leczenia późnych dyskinez, które mogą obejmować przeciwutleniacze, takie jak witamina E, olej z czerwonych otrębów ryżowych i kurkumina.
Korona
Zawsze prowadź szczegółową dokumentację wszystkich przyjmowanych leków, w tym kiedy je zaczynasz, jaka jest dawka i wszelkie zmiany dawkowania. Jeśli zaczniesz odczuwać którykolwiek z wymienionych powyżej objawów, porozmawiaj ze swoim lekarzem i podziel się z nim swoją historią przepisywania.
Chociaż twój lekarz przepisujący powinien mieć historię twoich leków, może nie mieć jej w zwartej formie lub możesz nie być w stanie odwiedzić tego konkretnego lekarza, jeśli potrzebujesz pomocy w pośpiechu. Możliwe jest również, że twój psychiatra zauważy objawy późnej dyskinezy, zanim się o nich zorientujesz.
Radzenie sobie z późną dyskinezą może być trudne, a piętno związane z powtarzającymi się ruchami stanu może być izolujące. Jeśli czujesz się samotny, rozważ dołączenie do grupy wsparcia lub społeczności wsparcia online.
Może pomóc podzielić się swoimi frustracjami, szczególnie wśród tych, którzy rozumieją, przez co przechodzisz. Inspire, organizacja znana z wielu społeczności wsparcia, ma grupę specjalnie dla osób żyjących z późną dyskinezą.
Co należy wiedzieć o pozapiramidowych skutkach ubocznych