Iluzja Mullera-Lyera jest dobrze znaną iluzją optyczną, w której dwie linie o tej samej długości wydają się mieć różne długości. Iluzję po raz pierwszy stworzył niemiecki psycholog Franz Carl Muller-Lyer w 1889 roku.
Co widzisz?
Która linia jest najdłuższa w górnej połowie obrazu powyżej? Dla większości ludzi linia z płetwami strzałki wystającymi na zewnątrz (linia środkowa) wydaje się być najdłuższa, podczas gdy linia z płetwami strzałki skierowanymi do wewnątrz wydaje się krótsza. Chociaż twoje oczy mogą ci powiedzieć, że linia pośrodku jest najdłuższa, trzony obu linii są dokładnie tej samej długości, jak pokazano w dolnej połowie obrazu.
Podobnie jak inne iluzje optyczne, iluzja Mullera-Lyera stała się przez lata przedmiotem znacznego zainteresowania psychologii. Pojawiły się różne teorie wyjaśniające to zjawisko.
Jak działa iluzja Mullera-Lyera
Złudzenia optyczne mogą być zabawne i interesujące. Ale służą również jako ważne narzędzie dla badaczy. Patrząc na to, jak postrzegamy te iluzje, możemy dowiedzieć się więcej o tym, jak działa mózg i procesy percepcyjne. Jednak eksperci nie zawsze są zgodni co do tego, co powoduje złudzenia optyczne, jak ma to miejsce w przypadku iluzji Mullera-Lyera.
Wyjaśnienie dotyczące stałości rozmiaru
Według psychologa Richarda Gregory'ego ta iluzja pojawia się z powodu niewłaściwego zastosowania skalowania stałości wielkości. W większości przypadków stałość rozmiaru pozwala nam postrzegać obiekty w stabilny sposób, biorąc pod uwagę odległość.
W świecie trójwymiarowym ta zasada pozwala nam postrzegać wysoką osobę jako wysoką, niezależnie od tego, czy stoi obok nas, czy w oddali. Gregory sugeruje, że gdy zastosujemy tę samą zasadę do obiektów dwuwymiarowych, mogą wystąpić błędy.
Inni badacze twierdzą, że wyjaśnienie Grzegorza nie wyjaśnia wystarczająco tej iluzji. Na przykład inne wersje iluzji Mullera-Lyera wykorzystują dwa okręgi na końcu trzonu. Chociaż nie ma wskazówek dotyczących głębi, iluzja nadal występuje. Wykazano również, że iluzja może wystąpić nawet podczas oglądania obiektów trójwymiarowych.
Wyjaśnienie wskazań głębokości
Głębokość odgrywa ważną rolę w naszej zdolności oceny odległości. Jednym z wyjaśnień iluzji Mullera-Lyera jest to, że nasze mózgi postrzegają głębię dwóch szybów w oparciu o wskazówki dotyczące głębokości. Kiedy płetwy są skierowane w stronę trzonu linii, postrzegamy ją jako pochyłą, podobnie jak narożnik budynku. Ta wskazówka głębokości prowadzi nas do postrzegania tej linii jako odleglejszej, a zatem krótszej.
Kiedy płetwy są skierowane na zewnątrz od linii, wygląda to bardziej jak róg pokoju nachylony w kierunku widza. Ta wskazówka głębokości prowadzi nas do przekonania, że ta linia jest bliższa, a zatem dłuższa.
Wyjaśnienie sprzecznych wskazówek
Alternatywne wyjaśnienie zaproponowane przez R.H. Daya sugeruje, że iluzja Mullera-Lyera pojawia się z powodu sprzecznych wskazówek. Nasza zdolność do postrzegania długości linii zależy od rzeczywistej długości samej linii i całkowitej długości figury. Ponieważ całkowita długość jednej figury jest dłuższa niż długość samych linii, powoduje to, że linia z płetwy skierowane na zewnątrz mają być dłuższe.
Naukowcy z University of London sugerują, że iluzja pokazuje, w jaki sposób mózg odruchowo ocenia informacje o długości i rozmiarze przed czymkolwiek innym.
„Wiele iluzji wizualnych może być tak skutecznych, ponieważ odnoszą się do tego, jak ludzki mózg odruchowo przetwarza informacje. Jeśli iluzja może w ten sposób przyciągnąć uwagę, oznacza to, że mózg przetwarza te wizualne wskazówki szybko i nieświadomie. Sugeruje to również, że być może optyczne iluzje reprezentują to, co nasze mózgi lubią widzieć” – wyjaśnił badacz dr Michael Proulx.