W aktualnej wersji DSM (DSM-5, wydany w 2013 r.), nie ma już podtypów schizofrenii. Wcześniej występowała schizofrenia paranoidalna, a także typy zdezorganizowane, katatoniczne, niezróżnicowane i rezydualne. Ustalono, że nie były one pomocne dla klinicystów podczas leczenia zaburzenia
Chociaż nie można już zdiagnozować schizofrenii paranoidalnej, mogą wystąpić objawy „paranoidalne”. W rzeczywistości paranoja pozostaje jednym z kryteriów diagnozowania schizofrenii i jest znana jako „pozytywny objaw”.
Oznacza to, że jest to część normalnego, codziennego życia osób ze schizofrenią i jest w nadmiarze lub dodana do normalnego funkcjonowania umysłowego. W najogólniejszym znaczeniu termin paranoja jest używany do sugerowania poczucia nieufności.
W schizofrenii może to być irracjonalnie utrwalone przekonanie, że zostanie się skrzywdzonym. Osoby zmagające się z tym objawem schizofrenii doświadczają halucynacji i urojeń, które często sprawiają, że czują się zdezorientowani, przestraszeni i nieufni wobec innych.
Złudzenia
Ktoś ze schizofrenią z paranoją będzie zaabsorbowany urojeniami. Złudzenia odnoszą się do utrwalonego fałszywego przekonania. Bez względu na to, ile informacji zostanie ci przedstawionych, pokazujących, że przekonanie jest fałszywe lub błędnie postrzegane, nadal trzymasz się tego przekonania. Istnieje wiele rodzajów urojeń, chociaż najczęściej spotykane są następujące:
- Kontrola: Przekonanie o byciu kontrolowanym lub manipulowanym przez wpływy zewnętrzne
- Wspaniałość: Przekonania o specjalnych lub wyjątkowych mocach lub zdolnościach
- Zazdrość: Przekonanie, że współmałżonek lub partner jest niewierny
- Prześladowanie: Przekonanie o ingerencji lub w centrum spisku
- Odniesienie: Przekonanie, że pewne sygnały środowiskowe, takie jak radio, są skierowane na nas samych.
- Somatyczny: Irracjonalne przekonania o ciele lub chorobie.
- Wstawianie myśli: Uwierz w to, że inni ludzie wrzucają ci pomysły do głowy
Urojenia paranoidalne mogą sprawić, że poczujesz się, jakbyś był osądzany, narażony na krzywdę, nie możesz ufać innym, czujesz się samotny w swoich doświadczeniach i źle rozumiany przez osoby wokół ciebie.
Halucynacje
Halucynacje to fałszywa percepcja sensoryczna, która może wpływać na każdy z pięciu zmysłów. Rodzaje halucynacji określane są jako:
- Słuchowy (dźwięk)
- Wizualny (wzrok)
- węchowy (zapach)
- Dotykowy (dotykowy)
- Smakowy (smak)
Zmysły, na które często wpływa schizofrenia z paranoją, to wzrok i dźwięk. Innymi słowy, możesz widzieć i słyszeć rzeczy, których nie ma. Ważne jest, aby zauważyć, że te halucynacje zdarzają się, gdy osoba jest przytomna i przytomna.
Przykłady halucynacji słuchowych (dźwiękowych) i wzrokowych (wzrokowych) u osoby z paranoją mogą obejmować:
- Słyszenie głosów pochodzących z zewnętrznego źródła, takiego jak głośnik lub inny przedmiot other
- Słyszenie głosów dowodzących lub rozmawiających w swoim umyśle
- Słyszenie nagłych dźwięków lub muzyki, gdy nic nie jest obecne
- Słyszenie dźwięków, takich jak buczenie, gwizdanie lub śmiech, gdy nikogo nie ma w pobliżu
- Widząc twarze i ciała
- Widząc obrazy sytuacji lub wydarzenia
Jeśli masz do czynienia z paranoją, te halucynacje mogą być niepokojące i niepożądane, co może skutkować dezorientacją i niepokojem o to, skąd pochodzą halucynacje i czy lub kiedy się powtórzą.
Życie z paranoją
Ponieważ doświadczenie urojeń i halucynacji może być tak uciążliwe, mylące i niepokojące, możesz mieć trudności z poinformowaniem kogokolwiek o tym, czego doświadczasz. To może być trudne, gdy czujesz się przestraszony, samotny i nie możesz ufać innym.
Jeśli czujesz się niepewnie, budowanie lub utrzymywanie relacji, utrzymanie zatrudnienia lub angażowanie się w codzienne zadania może być wyzwaniem.
Interakcje z innymi mogą wydawać się groźne, a uczestnictwo w wydarzeniach towarzyskich może być ryzykowne, co może prowadzić do samotności, aby czuć się bezpiecznie.
Specjalistka leczenia schizofrenii, dr Lisa Cowley, mówi, że jednym z największych wyzwań w docieraniu do osób cierpiących na paranoję i schizofrenię jest brak świadomości lub zrozumienia ich stanu.
„Dla tych ludzi ich objawy wyglądają tak, jakby miały miejsce naprawdę” – mówi dr Cowley. „Tak więc, jeśli czują, że rząd szpieguje ich przez kamery w ich domu, nie pójdą do psychiatry ani psychologa, spróbują skontaktować się z władzami”.
W miarę postępu objawów osoba borykająca się z paranoją może uświadomić sobie, że jest chora i szukać pomocy. W takim przypadku członkowie rodziny lub usługi wsparcia mogą być konieczne, aby pomóc w rozwiązywaniu problemów terapeutycznych, takich jak transport i brak umiejętności rozwiązywania problemów, gdy ich objawy są wysokie, a ich myślenie jest zagmatwane, zauważa dr Cowley.
Leczenie
Chociaż nie jest znane lekarstwo na schizofrenię z paranoją, dostępne są opcje leczenia, które mogą pomóc Ci żyć pełnią i produktywnym życiem. Leki, zwłaszcza leki przeciwpsychotyczne, mogą pomóc uspokoić uciążliwe urojenia i halucynacje
Staraj się pamiętać, że Twój lekarz może zlecić Ci wypróbowanie kilku różnych leków, zanim znajdziesz schemat, który będzie dla Ciebie najlepszy. Po ustaleniu najlepszego schematu leczenia pomocne mogą być takie rzeczy, jak terapia indywidualna, terapia grupowa i inne usługi wsparcia, w zależności od zasobów dostępnych w Twojej okolicy.
9 najlepszych programów terapii online Wypróbowaliśmy, przetestowaliśmy i napisaliśmy bezstronne recenzje najlepszych programów terapii online, w tym Talkspace, Betterhelp i Regain.Wspieranie bliskiej osoby
Dr Cowley zachęca bliskich do oferowania pomocy i wsparcia osobie ze schizofrenią z paranoją do przeczytania książki Nie jestem chory, nie potrzebuję pomocy! przez Xaviera Amadora.
„Ta książka bezpośrednio odnosi się do tego, jak rodziny mogą pomóc, zwłaszcza w przypadku osób, które nie zdają sobie sprawy, że są chore” – mówi.
Zaleca również ustalenie zdrowych granic i dołożenie wszelkich starań, aby zachować cierpliwość; proces stabilizacji może zająć trochę czasu. Pomocna jest również terapia rodzinna lub dołączenie do internetowej lub osobistej grupy wsparcia, dodaje Cowley. Oto kilka dodatkowych wskazówek, które pomogą Ci radzić sobie i wspierać ukochaną osobę ze schizofrenią i paranoją.
- Bądź adwokatem. Zachęć ukochaną osobę do współpracy z jej specjalistą ds. zdrowia psychicznego w celu znalezienia odpowiedniego leku i terapii oraz do przestrzegania ustalonego planu leczenia.
- Nie kłóć się. Zamiast tego postaraj się, aby ukochana osoba czuła się bezpiecznie i naprawdę słuchała, jeśli chce rozmawiać o paranoi.
- Zapewnij przestrzeń. Twoja ukochana osoba może czuć się uwięziona lub otoczona, dlatego ważne jest, aby pozostać blisko ukochanej osoby, zapewniając jednocześnie dużo przestrzeni osobistej.
- Plan na paranoję. W czasie, gdy twoja ukochana osoba nie ma paranoi, przygotuj plan radzenia sobie z wszelkimi lękami lub zagrożeniami, które pojawiają się podczas paranoi.
- Skup się na tym, co jest prawdziwe. Pomocne może być przekierowanie ukochanej osoby z paranoidalnych lęków na bardziej oparte na rzeczywistości.
- Uzyskać pomoc. Jeśli uważasz, że twoja ukochana osoba może wyrządzić krzywdę sobie lub komuś innemu, nie wahaj się skontaktować się z jego specjalistą ds. zdrowia psychicznego i/lub zadzwoń pod numer 911.
- Ćwicz samoopiekę. Dbanie o siebie nie jest samolubne; wręcz przeciwnie. Dbając o własne zdrowie fizyczne i psychiczne, będziesz mieć więcej energii, aby pomóc ukochanej osobie poradzić sobie ze schizofrenią z paranoją.
