Afantazja to zjawisko, w którym ludzie nie są w stanie wizualizować obrazów. Podczas gdy większość ludzi jest w stanie wyczarować obraz sceny lub twarzy w swoich umysłach, osoby z afantazją nie mogą.
Wyobraź sobie, że jest ciepły letni dzień i siedzisz nad basenem. Świeci słońce, a w wodzie śmieją się i pluskają dzieci. Jakie obrazy widzisz w swoim umyśle, gdy myślisz o tej scenie?
Jeśli jesteś jak szacunkowo 1-3% populacji z afantazją, możesz nie być w stanie wyobrazić sobie żadnego rodzaju obrazu w swojej głowie.
Osoby te nie mają „oka umysłu” lub ich wyobraźnia jest zasadniczo ślepa. Ta umiejętność wizualizacji wydarzeń i obrazów odgrywa ważną rolę w życiu ludzi.
Ludzie często wizualizują między innymi sceny, ludzi, doświadczenia, wyobrażenia, przedmioty i zaplanowane wydarzenia. Na przykład, gdy myślisz o przyjacielu, możesz natychmiast wyobrazić sobie jego twarz w swoim umyśle. Osoby z afantazją nie są w stanie wyobrazić sobie takiego obrazu mentalnego.
Gdybyś poprosił osobę z afantazją o wyobrażenie sobie czegoś, prawdopodobnie mogłaby opisać przedmiot, wyjaśnić koncepcję i wygłosić fakty, które znają na temat obiektu. Ale nie byliby w stanie doświadczyć żadnego mentalnego obrazu towarzyszącego tej wiedzy.
Oznaki
Czy myślisz, że możesz mieć afantazję? Rozważ następujące pytania:
- Pomyśl o przyjacielu lub członku rodziny. Spróbuj wyczarować w umyśle obraz ich twarzy. Jak wyraźnie widzisz ich rysy, twarz, włosy i kształt?
- Jak wyraźnie możesz sobie wyobrazić ich charakterystyczne ruchy i gesty?
- Jak żywo możesz sobie wyobrazić ubranie tej osoby?
Jeśli zmagasz się z odpowiedziami na te pytania, możesz mieć pewien stopień afantazji.
Nowe badania
Ten brak mentalnych wyobrażeń został opisany już pod koniec XIX wieku, ale pozostał stosunkowo niezbadanym zjawiskiem. Francis Galton po raz pierwszy opisał to zjawisko w artykule na temat obrazów mentalnych opublikowanym w 1880 roku. Oprócz odnotowania, że ludzie doświadczają różnych stopni wyrazistości podczas opisywania swoich mentalnych wyobrażeń wizualnych, doniósł również, że niektórzy ludzie w ogóle nie doświadczali obrazów wizualnych.
Stan ten jest nadal w dużej mierze niezbadany i pozostaje słabo poznany, chociaż trwają dalsze badania.
Wiele dostępnych informacji pochodzi z kilku małych badań i anegdotycznych relacji od osób, które opisały swoje objawy.
Zainteresowanie tematem wzrosło dopiero po opublikowaniu dodatkowych opracowań. Badanie z 2015 roku wprowadziło pierwsze użycie terminu afantazja i doprowadziło do ponownego zainteresowania tym zjawiskiem
Do autorów przełomowego badania zwrócił się pacjent-pacjent MX, który niedawno utracił zdolność wizualizacji informacji po drobnym zabiegu chirurgicznym. W 2005 roku emerytowany 65-letni mężczyzna odwiedził neurologa Adama Zemana z University of Exeter Medical School. Mężczyzna, określany w literaturze jako MX, przeszedł drobną operację, po której zdał sobie sprawę, że nie może już wizualizować obrazów w swoim umyśle. Przeszukanie literatury medycznej przez Zemana niewiele wyjaśniło, dlaczego mężczyzna nie mógł już generować obrazów wizualnych „okiem umysłu”.
Naukowcy od dawna debatowali dokładnie, jak działa ta zdolność wizualizacji w umyśle i jaką rolę może odgrywać w planowaniu i pamięci. Podczas gdy pacjent opisywał, że prawie nie doświadczał żadnych wyobrażeń, jego wyniki w testach percepcji, obrazowania wzrokowego i pamięci wzrokowej były normalne.
Po opublikowaniu w 2010 r. szczegółów przypadku pacjentki, do badaczy zwróciło się wiele osób, które opisywały, że przez całe życie doświadczały podobnych objawów.
Inne badanie przeprowadzone przez naukowców z University of New South Wales dotyczyło kwestii, czy osoby z afantazją naprawdę nie były w stanie tworzyć obrazów mentalnych, czy też po prostu nie pamiętały tych obrazów. naukowcy powiedzieli uczestnikom, aby wyobrazili sobie obraz. Następnie uczestnikom pokazano dwa różne obrazy za pomocą zestawu słuchawkowego 3D. Jedno oko widziało jeden obraz, a drugie oko widziało zupełnie inny obraz.
Osoby bez afantazji, którym wcześniej poproszono o wyobrażenie sobie jednego z tych obrazów, z większym prawdopodobieństwem zobaczą obraz, który wcześniej sobie wyobrażali. Nie było takiej korelacji między obrazem wyobrażonym a dominującym, widzianym przez ludzi. Te odkrycia sugerują, że nie jest tak, że osoby z afantazją słabo pamiętają swoje wyobrażenia – na początku dosłownie nie mają takich wizualnych wyobrażeń.
Możliwe wyjaśnienia
Chociaż badania są ograniczone, dostępne odkrycia dostarczają wskazówek, co może wyjaśnić afantazję.
- W przypadku MX funkcjonalne skany MRI wykazały, że wzorce aktywacji mózgu podczas oglądania zdjęć znanych twarzy nie różniły się znacząco od normalnych kontroli. , podczas gdy aktywność regionu czołowego była znacznie zwiększona w porównaniu do kontroli.
- Naukowcy sugerują, że wskazuje to, że pacjent polegał na innej strategii poznawczej podczas zadania obrazowania.
- Autorzy ponadto proponują, że takie wyniki wskazują, że wykonywanie zadań związanych z pamięcią wzrokową i obrazowaniem wzrokowym nie zależy od rzeczywistego doświadczania obrazów wizualnych.
Apantazja i pamięć
Kiedy ludzie zwykle odwołują się do wspomnienia, często są w stanie wyobrazić sobie wydarzenia prawie tak, jakby odtwarzali nagranie wideo z tego doświadczenia. Często przywołują konkretne obrazy, które wyróżniają się w pamięci. W przypadku osób z afantazją wspomnienia zdarzeń często składają się po prostu z listy faktów.
Chociaż dokładna natura i wpływ tego stanu nie są jeszcze jasne, badania sugerują, że afantazja może mieć negatywny wpływ na pamięć.
Ktoś z afantazją może pamiętać dzień ślubu, nazwiska uczestników, a nawet jaka była tego dnia pogoda, ale nie będzie w stanie wyrobić sobie mentalnego obrazu wydarzeń związanych z wydarzeniem.
Niektóre osoby dotknięte tym schorzeniem zgłaszały również trudności z rozpoznawaniem twarzy lub poruszaniem się po przestrzeniach.
Ten brak pamięci wzrokowej może mieć jednak pewne zalety. Ponieważ afantazja prowadzi do braku wizualnych wyobrażeń, ludzie mogą być mniej podatni na natrętne wspomnienia lub niepokojące retrospekcje.
Ludzie z afantazją doświadczają wizualnych wyobrażeń podczas śnienia. Sugeruje to, że to zjawisko ma wpływ tylko na celową, dobrowolną wizualizację. Zeman wyjaśnił magazynowi BBC Science Focus, że jest to możliwe, ponieważ to, co mózg robi podczas czuwania, różni się od tego, co robi podczas snu. Obrazowanie snów pochodzi z oddolnych procesów kontrolowanych przez pień mózgu. Z drugiej strony wizualizacja wymaga przetwarzania odgórnego, które ma swój początek w korze mózgowej.
Życie z aphantazją
Brak możliwości wizualizacji ludzi i miejsc może być niepokojący dla osób z afantazją. Na przykład niemożność wyobrażenia sobie twarzy ukochanej osoby, która zmarła, może być denerwująca.
Dostępne badania sugerują, że afantazja niekoniecznie szkodzi życiowym sukcesom. Zjawisko to doświadczają ludzie ze wszystkich środowisk, w tym odnoszący sukcesy doktoranci, inżynierowie i inni profesjonaliści.
Należy zauważyć, że zjawisko to jest normalną odmianą ludzkiego doświadczenia, a nie stanem wymagającym leczenia. Nie oznacza to jednak, że może nie mieć wpływu na różne aspekty twojego życia. Obrazowanie mentalne również odgrywa rolę w uczeniu się, więc brak możliwości wizualizacji scen w umyśle może utrudnić niektóre aspekty uczenia się.
Pozostaje wiele pytań dotyczących tego zjawiska, w tym, jak powszechne może być i czy może mieć składnik genetyczny.
Potrzebne są dalsze badania
Naukowcy sugerują, że przyszłe badania tego stanu skupiają się nie tylko na jego przyczynach i skutkach, ale także na możliwych sposobach poprawy zdolności mentalnej wizualizacji. Do sformułowania takich zaleceń potrzebne są jednak dalsze badania i lepsze zrozumienie tego stanu.
Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć afantazję, rozważ zbadanie nowych strategii pamięciowych. Niemożność wizualizacji może utrudnić niektóre rodzaje zapamiętywania, więc być może będziesz musiał poeksperymentować, aby znaleźć technikę, która będzie dla Ciebie odpowiednia. Nawet jeśli możesz nie być w stanie wizualizować scen lub ludzi w swoim umyśle, możesz użyć fotografii, ilustracji, oprogramowania do projektowania i innych narzędzi do wizualizacji, aby wypełnić tę lukę.
Słowo od Verywell
Badania nad afantazją są wciąż w powijakach, więc wciąż jest wiele do nauczenia się. Wiele osób z afantazją nawet nie zdaje sobie sprawy, że ich doświadczenia różnią się od doświadczeń innych ludzi. Jest po prostu częścią ich egzystencji i ma niewielki wpływ na to, jak żyją. Neurolog Adam Zeman, badacz, który ukuł termin afantazja, opisał to po prostu jako „fascynującą odmianę ludzkiego doświadczenia, a nie zaburzenie medyczne” w wywiadzie radiowym z BBC.
11 metod na poprawę pamięci
