Introspekcja to proces, który polega na spoglądaniu do wewnątrz w celu zbadania własnych myśli i emocji. Termin ten jest często używany w języku potocznym w odniesieniu do nieformalnego procesu odkrywania własnego życia wewnętrznego, ale termin ten odnosi się również do bardziej sformalizowanego procesu, który kiedyś był używany jako technika eksperymentalna w psychologii.
Eksperymentalne użycie introspekcji jest podobne do tego, co możesz zrobić, gdy analizujesz własne myśli i uczucia, ale w znacznie bardziej ustrukturyzowany i rygorystyczny sposób.
Co to jest introspekcja?
Termin introspekcja może być użyty do opisania zarówno nieformalnego procesu refleksji, jak i bardziej sformalizowanego podejścia eksperymentalnego, które było stosowane na początku historii psychologii.
W codziennym użyciu introspekcja jest sposobem zajrzenia do wewnątrz i zbadania swoich wewnętrznych myśli i uczuć. Jednak jako narzędzie badawcze proces był znacznie bardziej kontrolowany i ustrukturyzowany.
Odbicie
Pierwsze znaczenie jest prawdopodobnie najbardziej znane większości ludzi, które polega na nieformalnym badaniu własnych wewnętrznych myśli i uczuć. Kiedy zastanawiamy się nad naszymi myślami, emocjami i wspomnieniami i badamy, co one oznaczają, angażujemy się w introspekcję.
Technika badawcza
Termin introspekcja jest również używany do opisania techniki badawczej, która została po raz pierwszy opracowana przez psychologa Wilhelma Wundta. Znany również jako eksperymentalna samoobserwacja, technika Wundta polegała na szkoleniu ludzi, aby jak najdokładniej i obiektywnie analizowali treść własnych myśli.
Niektórzy historycy sugerują, że introspekcja nie jest najdokładniejszym terminem odnoszącym się do metod stosowanych przez Wundta. Introspekcja implikuje poziom fotelowego poszukiwania duszy, ale metody, których używał Wundt, były znacznie bardziej kontrolowaną i sztywną techniką eksperymentalną.
Badania psychologiczne Wundta
Proces, którego użył Wundt, odróżnia jego metody od przypadkowej introspekcji. W laboratorium Wundta wysoko wyszkolonym obserwatorom zaprezentowano dokładnie kontrolowane zdarzenia sensoryczne. Wundt uważał, że obserwatorzy powinni być w stanie bardzo uważnie obserwować bodziec i kontrolować sytuację. Obserwacje były również wielokrotnie powtarzane.
Jaki był cel tych obserwacji? Wundt uważał, że istnieją dwa kluczowe składniki, które składają się na zawartość ludzkiego umysłu: doznania i uczucia.
Aby zrozumieć umysł, Wundt uważał, że badacze muszą zrobić coś więcej niż tylko zidentyfikować strukturę lub elementy umysłu. Zamiast tego konieczne było przyjrzenie się procesom i czynnościom zachodzącym, gdy ludzie doświadczają otaczającego ich świata.
Wundt skupił się na jak najbardziej uporządkowanym i precyzyjnym procesie introspekcji. Obserwatorzy byli dobrze wyszkoleni, a sam proces był sztywny i ściśle kontrolowany.
W wielu przypadkach respondenci byli proszeni o odpowiedź „tak” lub „nie”. W niektórych przypadkach obserwatorzy naciskali klawisz telegraficzny, aby udzielić odpowiedzi. Celem tego procesu było uczynienie introspekcji jak najbardziej naukową.
Edward Titchener, uczeń Wundta, również wykorzystał tę technikę, chociaż został oskarżony o przeinaczanie wielu oryginalnych pomysłów Wundta. Podczas gdy Wundt był zainteresowany spojrzeniem na świadome doświadczenie jako całość, Titchener zamiast tego skupił się na rozbiciu mentalnych doświadczeń na poszczególne składniki i poprosił osoby o opisanie swoich mentalnych doświadczeń związanych ze zdarzeniami.
Korzyści z introspekcji
Chociaż introspekcja wypadła z łask jako technika badawcza, istnieje wiele potencjalnych korzyści z tego rodzaju autorefleksji i autoanalizy.
- Introspekcja może być doskonałym źródłem wiedzy osobistej
- Proces dostarcza wiedzy, która nie jest możliwa w żaden inny sposób
- Może pomóc ludziom nawiązać połączenia między różnymi doświadczeniami i reakcjami
Krytyka introspekcji
Podczas gdy techniki eksperymentalne Wundta w dużym stopniu przyczyniły się do postępu w sprawie uczynienia psychologii bardziej naukową dyscypliną, metoda introspekcyjna miała szereg znaczących ograniczeń.
Stosowanie introspekcji jako techniki eksperymentalnej było często krytykowane, zwłaszcza zastosowanie metody przez Titchenera. Szkoły myślenia, w tym funkcjonalizm i behawioryzm, uważały, że introspekcji brakuje naukowej wiarygodności i obiektywizmu. Ponieważ proces jest tak subiektywny, niemożliwe jest zbadanie lub powtórzenie wyników.
Kilka innych problemów z introspekcją:
- Różni obserwatorzy często udzielali znacząco różnych odpowiedzi na dokładnie te same bodźce
- Nawet najlepiej wyszkoleni obserwatorzy nie byli konsekwentni w swoich odpowiedziach
- Introspekcja ma ograniczone zastosowanie; złożone przedmioty, takie jak uczenie się, osobowość, zaburzenia psychiczne i rozwój są trudne lub wręcz niemożliwe do studiowania tą techniką
- Technika jest trudna w użyciu dla dzieci i niemożliwa do zastosowania w przypadku zwierząt
- Sam akt analizowania własnych myśli odgrywa rolę w zmianie doświadczenia
Ponadto, ponieważ obserwatorzy muszą najpierw zostać przeszkoleni przez badaczy, zawsze istnieje możliwość, że szkolenie to wprowadzi błąd do wyników. Osoby zaangażowane w introspekcję mogą myśleć lub odczuwać różne rzeczy z powodu tego, w jaki sposób eksperymentatorzy na nich wpłynęli i zostali wyszkoleni.
Badania wykazały również, że ludzie są w dużej mierze nieświadomi wielu działań własnych umysłów, ale zaskakująco nieświadomi tej nieświadomości.
Błędy poznawcze są dobrym przykładem tego, jak ludzie często nie są świadomi własnych myśli i uprzedzeń. Mimo to ludzie są bardzo pewni swoich introspekcji.
Oceniając siebie i innych, ludzie przywiązują większą wagę do introspekcji na swój temat, jednocześnie osądzając innych na podstawie ich zewnętrznego zachowania. Problem polega na tym, że nawet jeśli introspekcje nie dostarczają użytecznych ani dokładnych informacji, ludzie pozostają pewni, że ich interpretacje są poprawne, zjawisko znane jako iluzja introspekcji.
Słowo od Verywell
Wykorzystanie introspekcji jako narzędzia do patrzenia w głąb siebie jest ważną częścią samoświadomości i jest nawet wykorzystywane w psychoterapii jako sposób na pomoc klientom w uzyskaniu wglądu we własne uczucia i zachowanie.
Chociaż wysiłki Wundta przyczyniły się w dużym stopniu do rozwoju i postępu psychologii eksperymentalnej, naukowcy dostrzegają obecnie liczne ograniczenia i pułapki stosowania introspekcji jako techniki eksperymentalnej.