Erik H. Erikson był urodzonym w Niemczech psychoanalitykiem, który stał się jednym z najbardziej znanych i wpływowych myślicieli XX wieku. Najbardziej zasłynął ze znanej psychospołecznej teorii rozwoju i ukuł termin kryzys tożsamości.
Oprócz zajmowania stanowisk dydaktycznych na Harvardzie, Uniwersytecie Kalifornijskim-Berkeley i Yale, napisał także wiele popularnych książek, w tym Cykl życia zakończony i Tożsamość: młodość i kryzys.
Możesz dowiedzieć się więcej o Eriku Eriksonie, czytając tę krótką biografię jego życia, dokładniej zbadać jego teorię psychospołeczną i przyjrzeć się bliżej każdemu z ośmiu etapów rozwoju człowieka.
Oto tylko kilka słynnych cytatów z jego prac.
O nadziei i woli
„Nadzieja jest zarówno najwcześniejszą, jak i najbardziej nieodzowną cnotą nieodłączną od stanu bycia żywym. (…) Jeśli życie ma być podtrzymywane, nadzieja musi pozostać, nawet tam, gdzie zaufanie jest zranione, zaufanie osłabione.” (Siła ludzka a cykl pokoleń, 1964)
„Nadzieja jest trwałą wiarą w osiągalność żarliwych pragnień, pomimo mrocznych impulsów i wściekłości, które wyznaczają początek istnienia. Nadzieja jest ontogenetyczną podstawą wiary i karmi się dorosłą wiarą, która przenika wzorce opieki”. (Siła ludzka a cykl pokoleń, 1964)
„Wola jest zatem nieprzerwaną determinacją, by korzystać z wolnego wyboru i powściągliwości, pomimo nieuniknionego doświadczenia wstydu i wątpliwości w dzieciństwie”. (Siła ludzka a cykl pokoleń, 1964)
O dzieciach
„Dorastające dziecko musi czerpać ożywcze poczucie rzeczywistości ze świadomości, że jego indywidualny sposób opanowania doświadczenia (jego synteza ego) jest udanym wariantem tożsamości grupowej i jest zgodny z jej planem czasoprzestrzennym i życiowym”. (Tożsamość i cykl życia, 1959)
„Pewnego dnia, być może, zaistnieje dobrze poinformowane, dobrze przemyślane, a jednak żarliwe przekonanie publiczne, że najbardziej śmiertelnym ze wszystkich możliwych grzechów jest okaleczenie ducha dziecka; takie okaleczenie bowiem podważa życiową zasadę zaufania, bez której każdy człowiek czyń, oby czuła się zawsze tak dobrze i wydawała się zawsze tak słuszna, jest podatna na perwersje przez destrukcyjne formy sumienności. (Młody człowiek Luter: studium psychoanalizy i historii, 1958)
„Dopiero po ustaleniu rozsądnego poczucia tożsamości, intymność z drugą płcią (lub z jakąkolwiek inną osobą, a nawet z samym sobą) jest możliwe. (…) Młodzież, która nie jest pewna swojej tożsamości, unika intymności międzyludzkiej, ale im pewniej się staje o siebie, tym bardziej szuka jej w formie przyjaźni, walki, przywództwa, miłości i inspiracji.” (Wzrost i kryzysy zdrowej osobowości, 1950)
„Dzieci kochają i chcą być kochane i bardzo wolą radość spełnienia od triumfu nienawistnej porażki. Nie myl dziecka z jego objawem”. (Dzieciństwo i społeczeństwo, 1950)
O wątpliwościach i rozpaczy
„Wątpliwość jest bratem wstydu”. („Problem tożsamości ego”, Dziennik Amerykańskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, 1956)
„Rozpacz wyraża poczucie, że czas jest krótki, zbyt krótki na próbę rozpoczęcia nowego życia i wypróbowania alternatywnych dróg do uczciwości. Taka rozpacz jest często ukryta za pokazem obrzydzenia, mizantropii lub chronicznego, pogardliwego niezadowolenia z poszczególne instytucje i określone osoby… Dlatego integralność ego implikuje integrację emocjonalną, która pozwala na uczestnictwo poprzez wyznawanie, a także akceptację odpowiedzialności przywództwa. (Wzrost i kryzysy zdrowej osobowości, 1950)
O Freudzie
„Czym był Galapagos Freuda, jaki gatunek trzepotał jakimi skrzydłami przed jego poszukującymi oczami? Często wskazywano na to szyderczo: jego laboratorium twórczym było gabinetem neurologa, dominujący gatunek histeryczne damy”. (Pierwszy psychoanalityk, 1957)
