Depresja oddechowa, znana również jako hipowentylacja lub zespół hipowentylacji, to nieprawidłowe zatrzymywanie dwutlenku węgla we krwi z powodu słabej wymiany dwutlenku węgla i tlenu w płucach.
Powolne i płytkie oddychanie charakteryzuje to zaburzenie oddychania, czasami nawet od 8 do 10 oddechów na sekundę. Normalna częstość oddychania wynosi od 12 do 20 oddechów na sekundę.
Podczas normalnego oddychania krew przenosi wdychany tlen do wszystkich tkanek ciała, jednocześnie usuwając dwutlenek węgla przez płuca jako produkt odpadowy.
W przypadku depresji oddechowej organizm nie jest w stanie wydajnie usuwać dwutlenku węgla, w wyniku czego gromadzi się dwutlenek węgla z niewielką ilością tlenu dostępnego do funkcjonowania organizmu.
Choroby, które wpływają na mózg i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, mogą powodować depresję oddechową. Warunki zdrowotne, takie jak udar lub bezdech senny, mogą powodować hipowentylację. Może również wynikać z leków i innych substancji, które zaburzają funkcjonowanie mózgu.
Jeśli dana osoba nie otrzymuje leczenia, ciężka depresja oddechowa może prowadzić do zmniejszenia częstości akcji serca, zawału serca, ataku układu oddechowego, uszkodzenia mózgu, śpiączki lub śmierci.
Objawy depresji oddechowej
Objawy hipowentylacji różnią się w zależności od ciężkości stanu. Wczesne objawy mogą być łagodne i niespecyficzne, takie jak:
- Letarg i zmęczenie
- Senność w dzień
- Powolny i płytki oddech
- Depresja
- Duszność
Jeśli wcześniejsze objawy nie zostaną rozwiązane, nasilenie stanu może wzrosnąć wraz z następującymi objawami:
- Zamieszanie
- Dezorientacja
- Zaburzenia widzenia i bóle głowy
- Trudne oddychanie podczas aktywności i braku aktywności
- Niebieskawe usta, palce u rąk i nóg
- Zwiększona senność i zmęczenie w ciągu dnia
- Trudności w zasypianiu i długotrwały sen w nocy
- Napady padaczkowe
- Nienormalnie długie przerwy między oddechami, znane jako bezdech
- Nudności
- Nieprawidłowe dźwięki oddechu
- Zmniejszona świadomość i poznanie
Diagnoza
Ważne jest, aby skontaktować się z lekarzem w celu prawidłowej diagnozy depresji oddechowej i uzyskania leczenia.
Twój lekarz zada Ci pytania dotyczące Twoich objawów i zapyta o leki, które obecnie przyjmujesz. Lekarz następnie postawi dalszą diagnozę z badaniem fizykalnym i przeprowadzi testy w celu ustalenia przyczyny. Testy te mogą obejmować:
- Rentgen klatki piersiowej
- Test czynności płuc
- Ekrany leków w moczu i surowicy
- Badanie przesiewowe pod kątem alkoholu i innych toksyn
- Gazometria, która mierzy ilość dwutlenku węgla i tlenu we krwi wraz ze stosunkiem kwas/zasada
- Badanie krwi hematokrytu i hemoglobiny, które mierzy liczbę czerwonych krwinek dostępnych do przenoszenia tlenu
- Test pulsoksymetryczny mierzy poziom tlenu we krwi
- Skany CT i MRI w celu sprawdzenia udaru lub guzów
- Badanie snu w celu zdiagnozowania zaburzeń związanych ze snem
- Test czynności tarczycy w celu określenia niedoczynności tarczycy, która jest potencjalną przyczyną otyłości, a tym samym przyczynia się do hipowentylacji
- Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w celu określenia objawów przeciążenia serca i innych zaburzeń
- Test elektroencefalogramu (EEG) sprawdzający wzorce elektryczne w mózgu pod kątem takich stanów jak drgawki, urazy głowy, guzy mózgu i epilepsja
- Test poziomu amoniaku w celu określenia poziomu amoniaku we krwi
Przyczyny
Niektóre schorzenia mogą powodować depresję oddechową, która wpływa na szybkość oddychania. Kiedy tak się dzieje, płuca nie mogą w pełni wentylować.
Zaburzenia nerwowo-mięśniowe
Osoby z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi mogą rozwinąć szybki, płytki oddech z powodu osłabienia mięśni oddechowych i słabej kontroli mięśni, mimo że neurologiczny impuls oddechowy pozostaje nienaruszony.
W zaburzeniach nerwowo-mięśniowych wentylacja spada podczas snu, zwłaszcza w fazie REM, powodując pogorszenie hipowentylacji.
Deformacje ściany klatki piersiowej
Deformacje ściany klatki piersiowej obserwowane w stanach takich jak kifoskolioza i fibrothorax mogą zakłócać normalną częstość oddychania i czynność płuc z powodu fizycznych ograniczeń spowodowanych przez deformacje.
Otyłość
Ciężka otyłość u niektórych osób może prowadzić do hipowentylacji znanej jako zespół otyłości i hipowentylacji (OHS).
Nadwaga wokół szyi, brzucha i klatki piersiowej utrudnia oddychanie. Wpływa to na impuls oddechowy mózgu i powoduje za dużo dwutlenku węgla we krwi, ale za mało tlenu.
Uraz mózgu
Urazy mózgu mogą zakłócać zdolność mózgu do kontrolowania podstawowych funkcji, takich jak oddychanie. Upośledzone odruchy pnia mózgu i świadomość po urazie mózgu mogą powodować hipowentylację
bezdech senny
Osoby z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS) mają trudności z oddychaniem, ponieważ ich drogi oddechowe zostają zablokowane lub zapadają się w nocy, co prowadzi do hipowentylacji.
U osób z centralnym bezdechem sennym (CSA) drogi oddechowe nie są zablokowane, ale występuje przerwa w oddychaniu spowodowana nieprawidłowością kształtu ściany klatki piersiowej lub zbyt sztywnością płuc. Może to prowadzić do depresji oddechowej.
Przewlekła choroba płuc
Przewlekła choroba płuc, taka jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i mukowiscydoza, prowadzą do zablokowania dróg oddechowych z ciężką niedrożnością i mogą powodować hipowentylację.
Choroby neurologiczne
Leżące u podstaw choroby neurologiczne, w tym stany takie jak incydenty naczyniowo-mózgowe, urazy, urazy głowy i nieprawidłowy wzrost tkanek, mogą powodować hipowentylację, zwaną hipowentylacją ośrodkowego pęcherzyka płucnego, która wpływa na funkcję oddechową ośrodkowego układu nerwowego.
Podwyższone poziomy amoniaku
Problemy genetyczne lub nabyte choroby wątroby, takie jak marskość, zaburzają funkcjonowanie wątroby i mogą podnieść poziom amoniaku we krwi. Jest to również znane jako hiperamonemia i wpływa na oddychanie i powoduje depresję oddechową
Leki i narkotyki
Duże dawki niektórych leków i substancji mogą również powodować depresję oddechową lub zwiększać jej ryzyko. Niektóre leki mogą prowadzić do hipowentylacji jako efektu ubocznego.
Niektóre substancje zaburzają pracę mózgu i działają depresyjnie na centralny układ nerwowy, co spowalnia napęd oddechowy.
Te leki i substancje to:
- Środki uspokajające
- Narkotyki
- Opioidy
- Alkohol
- Barbiturany
- Benzodiazepiny
Leczenie depresji oddechowej
Leczenie depresji oddechowej różni się w zależności od przyczyny. Opcje leczenia mają głównie na celu skorygowanie podstawowego zaburzenia i poprawę wentylacji.
Terapie i terapie powszechnie stosowane w leczeniu depresji oddechowej to:
- Terapia tlenowa, która dostarcza gaz tlenowy wspomagający oddychanie
- Urządzenie do ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP) lub dwupoziomowego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (BiPAP), aby utrzymać drogi oddechowe otwarte podczas snu
- Operacja korekcji deformacji klatki piersiowej
- Utrata masy ciała, w tym operacja i leki
- Leki wziewne otwierające drogi oddechowe i leczące trwającą chorobę płuc
- Mechaniczna wentylacja
- Dożylna lub doustna terapia płynami
- Jeśli lek wywołuje hipowentylację, odstawienie leku często może przywrócić normalne oddychanie.
- Jeśli przedawkowanie leków uspokajających powoduje depresję oddechową, konieczna jest detoksykacja. Lekarze będą stosować leki, aby odwrócić skutki przedawkowania.
Hipowentylacja a hiperwentylacja
Hipowentylacja różni się od hiperwentylacji. Hiperwentylacja ma miejsce, gdy oddychasz zbyt szybko i wydychasz więcej niż przyjmujesz.
Skutkuje to niższym poziomem dwutlenku węgla we krwi, co jest przeciwieństwem hipowentylacji, podczas której organizm nie może skutecznie usunąć dwutlenku węgla.
Czasami dana osoba może wydawać się hiperwentylująca, ale w rzeczywistości może wziąć wiele płytkich oddechów i w rzeczywistości hipowentyluje.
Zapobieganie
Leczenie jest ważne, jeśli zdiagnozowano u Ciebie depresję oddechową. Nieleczona hipowentylacja może prowadzić do zagrażających życiu powikłań zdrowotnych, w tym do śmierci.
Nie można zapobiec wszystkim przyczynom hipowentylacji, na przykład spowodowanym wypadkami lub nagłą chorobą. Jednak w niektórych przypadkach istnieją sposoby na zmniejszenie częstości występowania depresji oddechowej, takie jak monitorowanie dzieci przyjmujących leki na receptę, monitorowanie osób przyjmujących środki uspokajające i narkotyki, unikanie środków uspokajających lub narkotyków oraz unikanie nadmiernego spożycia alkoholu.
Depresja oddechowa może zakłócać normalne życie. Ale dzięki wczesnemu wykryciu i leczeniu stan można opanować, aby zapobiec dalszym komplikacjom dla zdrowia.
