Jeśli Ty lub Twoja bliska osoba zmagacie się z używaniem substancji lub uzależnieniem, skontaktuj się z Krajową Infolinią ds. Nadużywania Substancji i Zdrowia Psychicznego (SAMHSA) pod adresem 1-800-662-4357 aby uzyskać informacje na temat placówek wsparcia i leczenia w Twojej okolicy.
Więcej informacji na temat zdrowia psychicznego można znaleźć w naszej krajowej bazie danych infolinii.
Metamfetamina („met”) może powodować postępujące, a czasem głębokie uszkodzenie mózgu. Pytanie brzmi, czy uszkodzenie jest odwracalne, gdy dana osoba przestanie używać met. Niestety odpowiedź rzadko jest prosta.
Chociaż możliwe jest, że niektóre obrażenia zaczną się cofać, gdy osoba przestanie używać mety, inne rodzaje obrażeń są trudniejsze do cofnięcia. Wiemy, że przywrócenie funkcji mózgu jest możliwe tylko po długotrwałym okresie całkowitej abstynencji.
Rodzaje uszkodzeń mózgu
Intensywne lub długotrwałe stosowanie metamfetaminy uszkadza mózg zarówno funkcjonalnie, jak i strukturalnie. Mózg osoby przyzwyczaja się do leku w trakcie uzależnienia.
Normalizacja tej zmienionej aktywności biochemicznej może zająć trochę czasu po odstawieniu leku. W większości przypadków tak się stanie, ponieważ niektóre dysfunkcje neuronów w mózgu mogą w końcu same się naprawić
Z punktu widzenia struktury mózgu odwrócenie nie zawsze jest takie proste. Ostatecznie metamfetamina uszkadza komórki mózgowe. Zdolność do naprawienia szkody w dużej mierze zależy od miejsca, w którym doszło do urazu.
Jeśli uszkodzenie wystąpi w obszarze, w którym inne komórki mózgowe mogą zrekompensować, prawdopodobna jest poprawa objawów danej osoby. Jeśli uszkodzenie wystąpi, gdy komórki są bardziej wyspecjalizowane i mają mniej nadmiarowości, naprawa może być trudna, jeśli nie niemożliwa.
Istnieją trzy sposoby, w jakie długotrwałe używanie metamfetaminy może uszkodzić mózg:
- Powodowanie ostrych zmian neuroprzekaźników
- Powoduje śmierć komórek mózgowych
- Ponowne okablowanie systemu nagrody w mózgu
Ostre zmiany neuroprzekaźników
Długotrwała ekspozycja na met bezpośrednio zmienia transportery komórkowe i receptory w mózgu (systemy odpowiedzialne za dostarczanie wiadomości w mózgu).
Te transportery i receptory biorą udział w regulowaniu nastrojów człowieka, dlatego przewlekłe upośledzenie może prowadzić do objawów drażliwości, apatii, wściekłości, depresji, bezsenności i lęku.
Ponowne okablowanie systemu nagrody mózgu
Uzależnienie od metamfetaminy uszkadza również tak zwane centrum przyjemności (lub nagrody) w mózgu. Te regiony mózgu obejmują brzuszny obszar nakrywki, jądro półleżące i płat czołowy. Zmiany w tych obszarach mózgu są zwykle trwałe.
Zmiany w mózgowym ośrodku nagrody są w dużej mierze odpowiedzialne za głód narkotykowy, którego może doświadczyć dana osoba po rzuceniu palenia.
Śmierć komórek mózgowych
Wiadomo, że intensywne używanie metamfetaminy powoduje śmierć komórek w częściach mózgu związanych z samokontrolą, w tym w płacie czołowym, jądrze ogoniastym i hipokampie. Uszkodzenia w tym obszarze mogą objawiać się różnymi objawami psychicznymi.
Niestety tego typu komórki nie są uważane za zbędne. Ich funkcji nie mogą zrekompensować inne komórki mózgowe. Wszelkie wyrządzone im szkody mogą potencjalnie prowadzić do długotrwałych zmian.
Prawdopodobieństwo odwrócenia
W ostatnich latach badania naukowe miały na celu ocenę wpływu długotrwałej abstynencji na aktywność mózgu u byłych użytkowników metamfetaminy.
Przegląd badań przeprowadzonych w 2010 r. przez Departament Psychologii i Centrum Badań nad Nadużywaniem Substancji na Uniwersytecie Temple dotyczył przywrócenia funkcji mózgu po zaprzestaniu zażywania różnych narkotyków, w tym konopi indyjskich, MDMA i metamfetaminy.
W przypadku metamfetaminy byli użytkownicy, którzy byli abstynentami przez sześć miesięcy, uzyskiwali niższe wyniki w zakresie umiejętności motorycznych, umiejętności werbalnych i zadań psychologicznych w porównaniu z dopasowaną grupą osób, które nigdy nie używały metamfetaminy.
Jednak po 12 i 17 miesiącach ich zdolność do wykonywania wielu zadań poprawiła się – ich zdolności motoryczne i werbalne dorównywały umiejętnościom osób niekorzystających.
Jedynym obszarem, w którym użytkownicy pozostawali w tyle, było wykonanie zadania psychologicznego. Byli użytkownicy częściej przejawiali depresję, apatię lub agresję niż osoby, które nie były użytkownikami.
Czego można się spodziewać po rzuceniu palenia
Zdolność do przywrócenia normalnej funkcji mózgu po rzuceniu mety może różnić się w zależności od osoby. Jest to w dużej mierze związane z tym, jak długo dana osoba używała leku, jak regularnie go używała i ile zażywała.
Były użytkownik może spodziewać się poprawy następujących funkcji i/lub objawów w ciągu sześciu do 12 miesięcy od odstawienia leku:
- Mniej koszmarów
- Poprawa w depresji i lęku
- Poprawa skupienia i uwagi
- Normalizacja receptorów i transporterów w mózgu
- Redukcja zdenerwowania i wściekłości emocjonalnej
- Przywrócenie aktywności neuroprzekaźników w częściach mózgu regulujących osobowość
- Stabilizacja wahań nastroju
Jedyną rzeczą, której nie można łatwo poprawić, jest głód narkotykowy, którego może doświadczyć dana osoba, który może utrzymywać się nawet po latach abstynencji. Ten szczególny problem jest często spowodowany uszkodzeniem układu nagrody w mózgu.
Aby poradzić sobie z głodem narkotykowym, były użytkownik będzie musiał zaangażować się w szeroko zakrojony program rehabilitacji. Tutaj osoba może nauczyć się ćwiczyć samokontrolę i potencjalnie budować nowe ścieżki w mózgu.
