Lęk jest dość częstym objawem zarówno w celiakii, jak i u osób z nadwrażliwością na gluten bez celiakii – wielu nowo zdiagnozowanych osób (i więcej niż kilka osób, które zostały zdiagnozowane od jakiegoś czasu) zgłasza zarówno lęk, jak i depresję. Celiakia to choroba autoimmunologiczna, która powoduje, że ludzie, którzy spożywają gluten, mają reakcję immunologiczną w jelicie cienkim.
Nie jest jasne, czy gluten w diecie rzeczywiście powoduje lęk, czy też lęk jest związany z czymś innym.
Możliwe, że niedobory żywieniowe i niedożywienie mogą przyczyniać się do lęku u osób ze zdiagnozowaną celiakią (u których uszkodzenie jelit uniemożliwia im wchłanianie składników odżywczych). Ale ludzie z wrażliwością na gluten nie cierpią z powodu tego samego uszkodzenia jelit, a jednak niektórzy doświadczają podobnego lub potencjalnie nawet wyższego poziomu lęku.
Naukowcy nie są pewni, co powoduje ten niepokój u osób z celiakią i wrażliwością na gluten. Może to być splot czynników, w tym lękowa reakcja na konieczność stosowania diety bezglutenowej, a być może nawet bezpośredni wpływ samego glutenu na mózg.
Lęk powszechny u osób z celiakią przy pierwszej diagnozie
W kilku badaniach zidentyfikowano wysoki poziom lęku u osób z celiakią, gdy po raz pierwszy zdiagnozowano u nich.
Według jednego z badań, zarówno lęk stanowy (rodzaj lęku, który jest tymczasowy i wiąże się z podwyższoną odpowiedzią autonomicznego układu nerwowego), jak i lęk związany z cechami (miara tego, jak bardzo jesteś podatny na lęk) były podwyższone u osób, które właśnie dowiedziały się, że mają celiakię. .
To badanie, które dotyczyło 35 osób z celiakią i porównało je z 59 osobami z grupy kontrolnej, wykazało:
- 71% osób z celiakią miało wysoki poziom lęku stanowego.
- 24% osób z grupy kontrolnej miało wysoki poziom lęku.
- 26% nowo zdiagnozowanych chorych na celiakię wykazywało lęk jako cechę.
- 15% osób z grupy kontrolnej wykazało lęk jako cechę (ta różnica jednak nie osiągnęła istotności statystycznej, co oznacza, że mogła być spowodowana przypadkiem).
Po roku stosowania diety bezglutenowej poziom lęku u osób z celiakią spadł. Jednak 26% nadal było dotkniętych lękiem jako stanem, a 17% nadal wykazywało lęk jako cechę.
Autorzy badania zauważają, że spadek lęku jako cechy nie osiągnął istotności statystycznej, ponownie wskazując, że mógł być spowodowany przypadkiem.
„Odkrycia te sugerują, że lęk u pacjentów z celiakią występuje głównie jako forma reaktywna, a nie jako cecha osobowości, prawdopodobnie związana z obecnością głównych objawów, takich jak ból brzucha, biegunka i utrata masy ciała, często zgłaszane przez pacjentów jako przyczyną niezdolności do pracy i związku i może to nie być „specyficzne dla choroby” sprue, ale raczej cechy przewlekłej choroby” – napisali autorzy.
Inne badanie dotyczyło w szczególności poziomu lęku i depresji u 441 osób dorosłych, które chorowały na celiakię i były na diecie bezglutenowej przez co najmniej rok. Stwierdzono prawdopodobne zaburzenie lękowe u prawie 17% badanych, co jest znacznie wyższe niż 6% stwierdzone u osób kontrolnych. Kobiety miały większe ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych niż mężczyźni.
Co ciekawe, samotne życie wiązało się z zredukowany ryzyko wystąpienia prawdopodobnego zaburzenia lękowego. Autorzy spekulowali, że problemy związane ze spożywaniem posiłków bezglutenowych we wspólnej kuchni i radzenie sobie z członkami rodziny, którzy nie są bezglutenowi, mogą przyczyniać się do „problemów finansowych i interpersonalnych”, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych.
Możliwe również, że samotne życie chroni przed niewielkim narażeniem na gluten, co niektórzy twierdzą, że zwiększa ich niepokój.
Istnieją pewne dowody na to, że suplementacja witamin z grupy B może pomóc w poprawie lęku u osób ze zdiagnozowaną celiakią. Badanie przeprowadzone w Szwecji wykazało poprawę samopoczucia oraz objawów lęku i depresji u dorosłych osób z celiakią, które przyjmowały kwas foliowy, witaminę B12 i witaminę B6 przez sześć miesięcy.
Objawy neurologiczne częste przy nadwrażliwości na gluten
Chociaż naukowcy dopiero zaczynają definiować wrażliwość na gluten bez celiakii, istnieją już przesłanki, że może ona mieć istotny komponent neurologiczny.
Dyrektor Centrum Badań Celiakii na Uniwersytecie Maryland, dr Alessio Fasano, mówi, że objawy neurologiczne, takie jak mgła mózgowa, występują u około jednej trzeciej osób ze zdiagnozowaną wrażliwością na gluten, co stanowi znacznie wyższy odsetek niż w przypadku celiakii. Jak mówi, depresja i lęk związane z glutenem również występują często.
Nie jest jasne, dlaczego tak się dzieje – badania nad wrażliwością na gluten dopiero się rozpoczynają, a wielu lekarzy nawet nie zgadza się, że to jeszcze istnieje.
Dr Rodney Ford, pediatra z Nowej Zelandii i autor książki Zespół glutenu, postuluje, że gluten bezpośrednio uszkadza układ nerwowy, prowadząc do szerokiego spektrum objawów odczuwanych zarówno w przypadku nadwrażliwości na gluten, jak i celiakii, w tym lęku.
Potrzebne są dalsze badania
Związek między glutenem a lękiem jest wciąż nieznany i potrzebne są dalsze badania, aby zbadać ten możliwy związek. Mogą istnieć związki między stanem zapalnym a zdrowiem / chorobą psychiczną, ponieważ jelita i mózg są połączone, ale istnieje wiele potencjalnych przyczyn zwiększonego niepokoju. Może to również obejmować związek między stanem zapalnym, który faktycznie powoduje zwiększony niepokój, a obniżonym nastrojem.
Słowo od Verywell
Wiele osób z celiakią i nadwrażliwością na gluten bez celiakii zgłasza objawy lęku. Jest jednak dobra wiadomość: objawy niepokoju wydają się zmniejszać, gdy przechodzisz na dietę bezglutenową. Wiele osób zgłasza, że po przyjęciu glutenu doświadcza nawrotów objawów lękowych, ale objawy te na ogół wydają się krótkotrwałe.
Mimo to badania medyczne pokazują, że wiele osób zmaga się z wysokim poziomem lęku, nawet jeśli jedzą produkty bezglutenowe, prawdopodobnie z powodu stresu związanego z utrzymaniem diety, zwłaszcza gdy mieszkają w gospodarstwie domowym dzielonym z osobami jedzącymi gluten .
Jeśli pomimo spożywania produktów wyłącznie bezglutenowych odczuwasz wysoki poziom niepokoju, możesz rozważyć rozmowę na ten temat ze swoim lekarzem – może zalecić Ci wizytę u specjalisty zdrowia psychicznego w celu leczenia, które może obejmować poradnictwo i/lub leki, które złagodzą Twój stan zdrowia. objawy lękowe.